Niezależnie od budżetu oraz przyszłego zastosowania, wybierając zestaw słuchawkowy, przydatna może okazać się znajomość podstawowych pojęć technicznych oraz sprzętów wchodzących w skład toru odsłuchowego. Z tego wpisu dowiesz się jakie słuchawki wybrać oraz do czego służy DAC.
Słuchawki
Zamknięta czy otwarta konstrukcja?
Głównym wyznacznikiem czy określone słuchawki będą dla nas odpowiednim wyborem, jest rodzaj zastosowanej konstrukcji. Można wyróżnić ich dwa typy:
Słuchawki otwarte — Doskonały wybór dla entuzjastów muzyki, którzy przyzwyczajeni są do odsłuchów na domowych zestawach stereo. Otwarta konstrukcja jest przeważnie gwarantem szerokiej sceny oraz naturalnego brzmienia wysokich częstotliwości. Niestety, należy liczyć się z faktem, że słuchawki takie nie gwarantują praktycznie żadnej izolacji od hałasu z zewnątrz. Co więcej, już przy niewielkim natężeniu dźwięku muzyka staje się łatwo słyszalna także dla ludzi dookoła. Przykładem słuchawek o otwartej konstrukcji są:
Słuchawki zamknięte — Taki typ konstrukcji zapewnia dużo lepszą izolację. Zamknięcie muszli od tyłu powoduje niestety wystąpienie pewnych akustycznych problemów. Ponieważ fale dźwiękowe powstające na skutek drgań membrany przetwornika przemieszczają się nie tylko w kierunku ucha słuchacza, ale także w głąb samej muszli. Bez odpowiedniego wytłumienia, istnieje ryzyko wystąpienia niepożądanych odbić fal akustycznych. Konieczność stosowania materiałów tłumiących prowadzi często do kompromisów w kwestii jakości reprodukowanego dźwięku. Przykładami słuchawek o konstrukcji zamkniętej są:
Typy przetworników
Słuchawki nagłowne wykorzystują najczęściej jeden spośród dwóch rodzajów przetworników. Każdy z nich ma swoje charakterystyczne, wpływające na brzmienie cechy.
Przetworniki dynamiczne — Najpopularniejszy typ przetwornika, spotykany w zdecydowanej większości seryjnie produkowanych słuchawek. Pomiędzy sobą różnią się przede wszystkim rozmiarem, geometrią oraz materiałami zastosowanymi do wykonania membrany. Wysokiej jakości przetworniki dynamiczne zapewniają dobrą dynamikę basu oraz neutralne brzmienie.
Przetworniki ortodynamiczne — Nazywane potocznie z języka angielskiego „planarnymi”. Oferują dobrze kontrolowany bas oraz niewielkie zniekształcenia. Słyną także z doskonałej separacji instrumentów oraz charakterystycznego, lekko metalicznego brzmienia.
Na rynku spotykane są także rozwiązania wykorzystujące inne technologie, takie jak przetworniki elektrostatyczne lub wstęgowe, jednak nie są one powszechnie wykorzystywane. Wymagają także odpowiednio przystosowanych torów.
Specyfikacja techniczna
Na koniec, warto wspomnieć także o mierzalnych parametrach słuchawek. Przy zakupie, kluczowe mogą okazać się impedancja oraz czułość. To od nich zależy, ile mocy będą potrzebować, aby reprodukować muzykę wystarczająco głośno. Nie powinniśmy natomiast skupiać się na podawanym przez producentów paśmie przenoszenia. Głównym powodem są drastyczne różnice w poziomie natężenia dźwięku występujące dla dowolnego przetwornika w zależności od odtwarzanej częstotliwości. W celu oceny sygnatury dźwięku posłużyć można się zweryfikowanymi wykresami charakterystyk częstotliwościowych. Mimo tego zawsze przed zakupem zaleca się odsłuch.
DAC
Do czego służy?
Większość urządzeń, do których na co dzień podłączamy słuchawki (smartfon, tablet, laptop), posiadają wbudowane przetworniki cyfrowo-analogowe. Niestety, układy te są najczęściej niskiej jakości. Najczęściej spotykane problemy to brak obsługi plików w standardach wyższych niż CD, tj. 16 bit/44,1 kHz. Korzystanie ze zintegrowanych DAC-ów może zatem uniemożliwić korzystanie z muzyki zapisanej w formatach Hi-Res w natywnej jakości.
Niezbędne wejścia oraz wyjścia
Przede wszystkim, konwerter cyfrowo-analogowy musi dysponować odpowiednim zestawem wejść. Najpopularniejszym zastosowaniem przetworników cyfrowo-analogowych jest podłączenie ich do komputerów. W tym celu urządzenie powinno posiadać gniazdo USB. Chcąc skorzystać z zewnętrznego DAC-a wraz z odtwarzaczem CD, DVD lub Blu-Ray, należy zwrócić uwagę, by ten wyposażony był w zestaw wejść optycznych bądź koncentrycznych (SPDiF). Dla niektórych przydatna może okazać się także możliwość połączenia bezprzewodowego z innymi urządzeniami poprzez Bluetooth.
Warto wspomnieć także, iż coraz więcej producentów decyduje się na zastosowanie symetrycznych układów wewnątrz swoich urządzeń. W zależności od ich topologii może okazać się, że pełny potencjał oraz moc urządzenia wymaga od użytkownika wykorzystania odpowiednich wyjść symetrycznych. W tej roli głównie spotyka się gniazda XLR.
Na co jeszcze zwrócić uwagę?
Kolejnym wyznacznikiem będą obsługiwane parametry sygnału wejściowego. Posiadając cyfrowe biblioteki utworów wysokiej jakości lub korzystając z serwisów do strumieniowania muzyki Hi-Res, należy zwrócić uwagę by DAC, miał odpowiednią specyfikację techniczną. Dopasowanie możliwości urządzenia do posiadanej bazy muzyki umożliwi odsłuchy bez niepożądanej konwersji oraz degradacji sygnału. Parametry te to kolejno rozdzielczość podana w bitach oraz maksymalna częstotliwość próbkowania wyrażona jako wielokrotności wartości 44,1 kHz oraz 48 kHz.
Pomimo iż istnieje wiele modeli oraz producentów jednostek stosowanych do konwersji, należy pamiętać, że za brzmienie danego urządzenia odpowiedzialna jest także jego odpowiednia implementacja w całym układzie. Te same mikroprocesory można często znaleźć w sprzętach z różnych półek cenowych, jednak architektura obwodów oraz jakość pozostałych podzespołów może znacząco wpływać na finalne brzmienie produktu. Z tego powodu, nie należy sugerować się parametrami zastosowanych w urządzeniu mikroprocesorów w kwestii jakości dźwięku uzyskiwanego z urządzenia.
Wzmacniacz
Dlaczego słuchawki potrzebują wzmacniaczy?
Wzmacniacze słuchawkowe mogą okazać się niezbędne, jeżeli korzystamy z nisko skutecznych słuchawek o wysokiej impedancji. Co więcej, podobnie jak w przypadku wysokiej klasy głośników – pełny potencjał dobrych słuchawek, niezależnie od ich parametrów, wydobędziemy dopiero, zasilając je odpowiednim sprzętem. Wzmacniacz słuchawkowy ma bezpośredni wpływ na detaliczność, dynamikę oraz szeroko rozumianą czystość dźwięku.
Wejścia oraz wyjścia we wzmacniaczach słuchawkowych
Wybierając odpowiedni wzmacniacz, podobnie jak w przypadku konwertera cyfrowo-analogowego, ważne jest, aby dysponował odpowiednim zestawem wejść oraz wyjść. Coraz częściej spotyka się wzmacniacze korzystające z symetrycznej topologii, wyposażonych w gniazdo XLR, Pentaconn 4.4 mm lub jack 2,5 mm. Aby w pełni wykorzystać potencjał takich urządzeń, warto wykorzystać gniazda wejściowe sygnału symetrycznego. Wiele wzmacniaczy słuchawkowych może także pełnić funkcję przedwzmacniacza głośnikowego.
Na jakie parametry zwrócić uwagę?
Jeżeli chodzi o dobór odpowiednich parametrów, szczególną uwagę należy zwrócić na jego moc wyjściową. Wiele niskowydajnych słuchawek, zwłaszcza wykorzystujących przetworniki ortodynamiczne, może nie brzmieć optymalnie w zestawieniu z nieodpowiednim wzmacniaczem.
Problemem może także okazać się wysoka impedancja wyjścia słuchawkowego. W przypadku słuchawek bazujących na przetworniku dynamicznym dobrze jest, aby impedancja cewki słuchawkowej był kilkukrotnie większy niż układu, do którego są podłączane. W przeciwnym wypadku wysokowydajne słuchawki mogą słyszalnie szumieć podczas cichych fragmentów utworów.
Podsumowanie
Decydując się na zakup zestawu słuchawkowego, należy w pierwszej kolejności określić charakter oraz miejsce użytkowania sprzętu. Niezwykle ważne jest, aby wybrać sprzęt odpowiadający naszym indywidualnym potrzebom. Wiele słuchawek sprawdzi się dobrze, będąc zasilanymi nawet z pozornie niskiej jakości źródła jak smartfon.
W przypadku zakupu konwertera cyfrowo-analogowego oraz wzmacniacza należy pamiętać, aby były one odpowiednio dopasowane do reszty naszego sprzętu. Poza wymienionymi problemami najważniejsze jest, by cały zestaw subiektywnie dopełniał się brzmieniowo. Coraz częściej stawia się także na zintegrowane jednostki. Wspomniane urządzenia spotkać można we wszelkich rozmiarach oraz formach. Od sprzętu stacjonarnego, aż po niewielkie systemy kieszonkowe.