Jakie są początki nagrywania dźwięku? Cz. I

autor
Łukasz Gnieciak
-
0

W dzisiejszych czasach dostępność muzyki jest niewyobrażalna. Jednak nie zawsze tak było… Czy wiecie jakie są początki nagrywania dźwięku? Który wynalazek okazał się krokiem milowym w branży audio? Historię nośników dźwiękowych, którą powinien znać każdy audiofil przybliża nasz Ekspert. Zapraszamy.

Ogromną większość z dorobku naszych ulubionych artystów bez wątpienia odnajdziemy na sklepowych półkach czy w sklepach internetowych pod postacią płyty CD czy na powrót bardzo popularnej płyty winylowej. Jeżeli jednak nie uda nam się odnaleźć fizycznego nośnika dźwięku i tak nie zostaniemy pozbawieni możliwości posłuchania tych utworów. Miliony płyt studyjnych, nagrań koncertowych, audycji czekają na nas w sieci. Żyjemy w bardzo komfortowych czasach pod kątem dostępności muzyki.

Nasza chęć zapisywania dźwięków tak by cieszyć się nimi w dowolnej chwili zaprowadziła nas do czasów, gdzie problem nie jest już „jak ja to przesłucham” lecz „jak ja to WSZYSTKO przesłucham”.

Warto przypomnieć sobie jednak od czego i kiedy to się zaczęło.

Początki nagrywania dźwięku

Przygodę z nagrywaniem dźwięku świat rozpoczął w roku 1857. Właśnie w tym roku francuski zecer i księgarz Édouarda-Léon Scott de Martinville opatentował urządzenie o nazwie Fonautograf. Urządzenie zapisywało dźwięk w formie graficznej poprzez rycel stawiający ślady na papierowym cylindrze. Rycel ten wprowadzany był w ruch poprzez tubę oraz membranę, która była wprawiana w ruch poprzez fale akustyczne. Znaczącym problemem tego urządzenia był odczyt zapisanego materiału. Udało się to dopiero naukowcom w roku 2008 więc ponad 150 lat po opatentowaniu wynalazku. Dzięki tej pracy możemy dzisiaj odsłuchać nagranie pochodzące z 9 kwietnia 1860 roku, na którym znajduję się nagrania francuskiej piosenki ludowej „Au clair de la lune”.



Fonograf

Następnym krokiem milowym w branży audio okazał się wynalazek Thomasa Edisona Fonograf. W roku 1877 amerykański wynalazca prezentuje światu pierwsze nagranie zarejestrowane i co ważne odtworzone za pomocą fonografu. Urządzenie to składało się z diamentowej igły, które pierwotnie rzeźbiła rowek na walcu pokrytym folią z cyny. Role głośnika oraz mikrofonu pełniła Metalowa Rura. Z pewnością największym problemem walca pokrytego folią z cyny był brak możliwości kopiowania materiału co w znacznym stopniu uniemożliwiało dostępność i mnogość nagrań. Rozwiązanie te zostało w późniejszych czasach zastąpione cylindrami woskowymi a ostatecznie walcami z celuloidu. Pozwoliło to na zwiększenie jakości pliku, wydłużenie nagrania oraz rozpowszechnienie związane z możnością tłoczenia kopii nagrania. Wynalazek został wyparty w późniejszych czasach a ostatnio wyprodukowany egzemplarz przypada na rok 1929.

Powstanie płyty gramofonowej

Nadszedł czas na można śmiało powiedzieć króla nośników dźwięku, który w czynny sposób jest już z nami od 132 lat. Mowa oczywiście o płycie gramofonowej, ikonicznemu wynalazkowi, który tak mocno przesiąkł już do świata kultury, że trudno sobie wyobrazić rozstanie z nim.

Jako pierwszy płytę gramofonową zaprezentował nam Emile Berliner w 1888 roku. Początkowo płyty produkowane były z ebonitu, czyli tworzywa powstałego na skutek wulkanizacji kauczuku. Płyty ebonitowe miały rozmiar 12,7 centymetra i odtwarzany były z prędkością 70 obrotów na minutę. Ebonit charakteryzował się jednak dużą ziarnistością co przekładało się na dużą liczbę szumów.

Materiał ten w latach w 1897 roku został zastąpiony szelakiem. Stąd utarła się nazwa „płyta szelakowa”. Co do samego nacisku oraz obrotu płyty na gramofonie w 1896 Eldrige R. Johnson użył sprężynowego napędu zwiększając tym stabilność obrotów a w 1902 skonstruował ramię gramofonowe co spowodowało możliwość ustawienia nacisku innego niż ten wywołany ciężarem tuby.

Przeczytaj również nasz poprzedni artykuł: „Siła nacisku igły – Akademia Analogu„

Produkcja płyt docelowo przeszła na polichlorek winylu i to właśnie ten materiał stosowany jest w płytach w dzisiejszych czasach. Początkowo płyty gramofonowe odtwarzały muzykę monofoniczną. Pierwsze kroki w kierunku stereofonii postawione zostały w roku 1928 przez W. Bartletta Jonesa natomiast do masowej produkcji weszły za sprawą przedsiębiorstwa Westrex Company w 1957 roku.

Płyta długogrająca

Sama długość zapisu materiału była sukcesywnie zwiększania od początkowych dwóch minut aż do przełomu, który miał miejsce w 1946. Firmy Columbia Records przedstawiła światu płytę długogrająca (long play). Pozwalała ona na zapis 25 minut materiału, zmniejszając przy tym prędkość obrotu płyty do 33 1/3 obrotu na minutę. Co do samych prędkości odtwarzania warto wspomnieć o „wojnie prędkości odtwarzania”.

Po jednej stronie ringu stanęła wspomniana wcześniej wytwórnia Columbia Records w drugim natomiast firma RCA, która proponowała prędkość 45 obrotu na minutę. Ostatecznie gramofony wyposażano w obie te prędkości a rynek podzielił się na płyty long play z obtami 33 1/3 oraz single z prędkością odtwarzania 44 rpm.

Dotarliśmy do końca pierwszej części serii poświęconej nośnikom dźwięku. Podsumowując, każdy z powyższych nośników zasługuje na dokładniejsze przybliżenie. Natomiast wierzę, że ten krótki opis zachęci Państwa do zgłębiania wiedzy związanej nośnikami audio. W kolejnych częściach przedstawimy Państwu dalszą historię nośników dźwięków. Zachęcamy także do odwiedzenia działu Akademia Analogu, w którym znajdują się ekspercie artykuły dotyczące gramofonów i wszystkim co z nimi jest związane.

Na koniec, przypominamy także, że wszystkie salony stacjonarne Audio Forum są otwarte. Serdecznie zapraszamy! Dostępni jesteśmy również online: www.salonydenon.pl. Gwarantujemy szybką i darmową dostawę, 14 dni na zwrot i wsparcie naszych Specjalistów. Ze względu na lockdown, do 9 kwietnia 2021 r. zamknięte są wyłącznie salony Denon Store zlokalizowane w centrach handlowych.

Jeśli masz pytania, chcesz się doradzić lub lepiej poznać nasz sprzęt, zachęcamy do kontaktu z naszą infolinią: 22 462 87 00 lub mailowo: kontakt@denon.pl.

Robert Maćkowiak
Doradca Klienta w Denon Store
Posnania, Poznań

Źródła:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Szelak
https://mlodytechnik.pl/eksperymenty-i-zadania-szkolne/wynalazczosc/30029-zapis-i-odtwarzanie-muzyki
https://pl.wikipedia.org/wiki/P%C5%82yta_gramofonowa
https://pl.wikipedia.org/wiki/Ebonit
https://pl.wikipedia.org/wiki/Fonautograf
https://pl.wikipedia.org/wiki/%C3%89douard-L%C3%A9on_Scott_de_Martinville
https://pl.wikipedia.org/wiki/Fonograf